Water@work! Over een kennissysteem met kleine spelers en grote ambities

De leerstoel Science System Assessment (SciSA) van het watergerelateerde onderzoek houdt zich bezig met de wisselwerking tussen het kennissysteem en de samenleving en is ingesteld door het Rathenau Instituut. De wisselwerking wordt van systeemniveau tot op het niveau van de onderzoeker bestudeerd. De waarde van wetenschap is een belangrijk perspectief. Water is beleidsmatig inmiddels Topgebied geworden en valorisatie dus een speerpunt. Daarbij is de samenwerking tussen de publieke sector en het Nederlandse MKB belangrijk. Een tweede onderzoeksperspectief is dat van duurzaamheid. Van de grote milieuproblemen in de wereld (b.v. het gebrek aan veilig en schoon water, klimaatverandering, chemische vervuiling e.d.) is het waterprobleem vrij uniek. Het kent een samenhangde sector met uitvoerende organisaties, een unieke situatie. De sector is weliswaar erg gefragmenteerd maar goed georganiseerd en verbonden met de burger. Een potentieel kansrijke positie om ook bij andere milieuproblemen het voortouw bij de oplossing te nemen. Het derde perspectief is dat van de steeds beter opgeleide bevolking. De wetenschap heeft veel van z’n autoriteit verloren en de burger is mondiger en beter geïnformeerd dan ooit. Dit alles bepaalt voor een belangrijk deel het speelveld voor het water onderzoek. Het wetenschapsveld is overigens klein vergeleken met dat van andere sectoren (Chemie, Hightech, Life Sciences, e.d.). Wel is de Nederlandse water wetenschap internationaal bovengemiddeld productief; 3% van de wereldproductie. Vergeleken met grootmachten als de VS (rond de 20%) en China (rond de 10%) is dat goed. Vooral in de hydrologische modellering en het water management zijn we goed vertegenwoordigd. Maar wie niet heel erg sterk is moet vooral slim zijn. Het denken over het organiseren van onze kennisproductie tbv een effectieve valorisatie is slecht ontwikkeld. Grote kennisinstellingen lijken daarbij niet per se een voordeel. Integendeel. Klein, flexibel en hoogwaardig lijkt vanuit het maatschappelijk perspectief voor het water-gerelateerde onderzoek de succesformule van de toekomst.

W. van Vierssen

18-1-2012 14:00:00