Gasturbines: Kan het nog beter?

Als onderdeel van het symposium “De relatie tussen wetenschap en industrie” wordt in deze afscheidsrede ingegaan op de wijze waarop, uitgaande van een concreet product, invulling kan worden gegeven aan het streven om kennis te ontwikkelen en beschikbaar te maken voor de samenleving. Voor het concrete product wordt de “gasturbine” genomen: een machine voor de omzetting van brandstof in nuttige arbeid. De gasturbine is van alle energie-installaties als laatste tot ontwikkeling gekomen, waardoor verdere ontwikkeling en verbetering nog lang niet de natuurlijke grenzen heeft bereikt. In dit afscheidscollege wordt ingegaan op de betekenis van de gasturbine als onderdeel van elektriciteitscentrales en als voortstuwingsmotor voor vliegtuigen. Recente ontwikkelingen hebben een grotere verlaging van het verbruik van fossiele brandstoffen bewerkstelligd dan sommige duurzame opties hebben kunnen realiseren. In de samenleving wordt technologie steeds meer als vanzelfsprekend ervaren. En de samenleving “eist” ook dat energiediensten prompt en zonder haperen geleverd worden. Daarnaast “eist” de samenleving terecht het zuinig omgaan met schaarse hulpbronnen, en minimale aantasting van de leefomgeving. Dat technologie daarop het antwoord moet en kan geven is niet altijd even duidelijk. Hierbij gaat het niet alleen om de ontwikkeling van nieuwe technologie in de vorm van windmolens en zonnecellen, maar ook om de verbetering van bestaande technologie in conventionele toepassing. Technologie is kennis, en gecompliceerde producten zoals gasturbines eisen geïntegreerde kennis vanuit een veelheid aan disciplines. Die kennis ontstaat op universiteiten en hogescholen, bij producenten en bij gebruikers. Integratie van die kennis, nodig voor het fysieke product, kan slechts plaatsvinden als al die partijen een infrastructuur vormen. De leerstoel Gasturbines heeft de laatste 22 jaar getracht daar voor het product gasturbine aan bij te dragen. Het antwoord op de vraag in de titel wordt bevestigend beantwoord voor zowel de gasturbine als de infrastructuur.

J.P. van Buijtenen

30-11-2012 11:00:00