Fragmentatie en structuur

Uitdagingen voor onderzoek en beleid Ruimtelijk beleid en onderzoek naar dat beleid worden geconfronteerd met een tweevoudig fragmentatie-proces. Dat is aan de ene kant de fragmentatie van de ruimtelijke orde en aan de andere kant de fragmentatie van de sturingsorde. Ruimtelijke ordeningen die voorheen duidelijk herkenbaar waren als zijnde hiërarchisch of om redenen van hun morfologie dan wel functionele structuur duidelijk te herkennen waren, zijn uiteengevallen, gefragmenteerd geraakt en deels opnieuw geordend in nieuwe, complexe structuren. Het herkennen van deze structuren vraagt om verfijnde onderzoeksmethoden, technieken en data. Het ontstaan van een nieuwe relationele ruimtelijke orde wordt in de wetenschappelijke literatuur als een nieuw paradigma gezien. Met een ondertoon van verwondering wordt waargenomen dat ruimtelijke planners maar mondjesmaat erin slagen dit nieuwe paradigma te laten doordringen in de wereld van ruimtelijke plannen en beleidsvorming. De oorzaken daarvan krijgen in de literatuur te weinig aandacht. Teveel wordt over het hoofd gezien dat in ruimtelijke planning besluitvorming gericht is op specifieke plekken en territoria. Daarbij komt dat wetenschappers zelf een taak hebben bij het overbruggen van de kloof tussen ruimtelijk onderzoek en ruimtelijk beleid. Van groot belang is ook om anders te denken over de functies van ruimtelijke plannen. Strategische ruimtelijke plannen hebben vooral een planningculturele betekenis en dragen kaders en argumenten aan voor het nemen van concrete operationele beslissingen.. De band met concrete operationele besluitvorming moet los zijn omdat anders de discussie over de concrete allocatie van financiële middelen en instrumenten een blokkade opwerpt voor een open dialoog over de kenmerken en kwaliteiten van plekken en gebieden.

W.A.M. Zonneveld

11-9-2009 13:00:00